1957 yılında Ağaçlı olarak belediyesi kurulmuş, Aksaray'ın il olmasında sonra 1991 yılında da Ağaçlı olan adı Gülağaç olarak değiştirilerek ilçe haline getirilmiştir. Gülağaç ilçesinin tarihini ortaya koyan ayrıntılı bir çalışma bulunmamakla birlikte, bugüne kadar elde edilen arkeolojik bilgiler ışığında, bazı bulgular ortaya konmuştur.
Hasandağı eteklerinde kurulmuş bulunan Güzelyurt, klimatizm yönünden önemlidir. Deniz seviyesinden 1485 m. yüksekliktedir. Burada tam bir yayla havası hüküm sürer. Bu haliyle bölge, ileride yapılacak kış turizmi için bir konaklama merkezi de olabilecek niteliktedir.
Eskil yüzölçümü bakımından Türkiye’nin en büyük ilçelerinden biridir. Ekonomisi tarıma ve hayvancılığa dayalı olmasından dolayı yerleşme bakımından çok geniş alanlara dağılmıştır. İlçe genç nüfusa sahip olup, doğurganlık oranı son yıllarda düşme göstermektedir. İlçede eğitim seviyesi düşüktür Halkın okur-yazar olma oranı yüzde dosan çıvarındadır. Son yıllarda üniversiteyi bitiren öğrenci sayısında artışlar görülmektedir.
Ağaçören İlçesi M.Ö.III.ve IV.YY.Hititler zamanında yerleşim alanı olarak kullanılmış olup,daha sonraları Bizanslılar zamanında Kapadokya bölgesi içinde kalmıştır. Bu zamanlara ait bölgeler İlçe sınırları içinde kalan Taşkale ve Kilise mevkiinden çıkan bulgulardan elde edilmiştir.
Sarıyahşi ismini kesin olarak nereden ve nasıl aldığı tam olarak bilinememektedir. Anlatılanlara göre: İsmini, İbrahim Hakkı Konyalı´nın Abideleri ve Kitabeleri ile Şereflikoçhisar Tarihi adlı eserinde yer alan bilgilere göre, Yahşi Han´dan almıştır. Türk Askeri olan Yahşi Han yaralı olarak askerleri ile Sarıyahşi'den geçerken vefat eder.
Aksaray ve çevre illerde yapılan (Acemhöyük, Alişar, Boğazköy) kazılarda elde edilen belgeler de buraların İlk Tunç Çağı’na uzanan tarihini ortaya çıkarmıştır. Ortaköy çevresindeki Kalehöyük, Koçhasan Höyüğü ve Muratlı höyük gibi birden fazla kültür katları bulunan yerleşim merkezlerinde yapılacak arkeolojik kazı ve araştırmalar Hitit’ler dönemi için yeni belgeler verebilecektir.
